انسداد روده یک وضعیت جدی پزشکی است که در آن حرکت محتویات روده (غذا، مایعات و گازها) در دستگاه گوارش متوقف یا مختل می‌شود. این اختلال می‌تواند در هر بخشی از روده (باریک یا بزرگ) رخ دهد و در صورت عدم درمان به موقع، می‌تواند منجر به عوارض جدی شود. در این مقاله از تیم تحریریه آسان درمان به بررسی علل، علائم، تشخیص و روش‌های درمان انسداد روده می‌پردازیم.
انسداد روده چیست؟
انسداد روده زمانی رخ می‌دهد که عبور مواد غذایی و مایعات از طریق دستگاه گوارش به دلایلی دچار اختلال شود. این انسداد ممکن است کامل یا ناقص باشد و بسته به علت، به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود:
- انسداد مکانیکی (Mechanical Obstruction):
در این نوع، یک عامل فیزیکی (مانند تومور، چسبندگی یا فتق) مسیر روده را مسدود می‌کند.
- انسداد عملکردی یا فلج روده (Paralytic Ileus):
در این نوع، حرکت طبیعی عضلات روده متوقف می‌شود بدون اینکه مانع فیزیکی وجود داشته باشد.
علائم انسداد روده
انسداد روده می‌تواند علائم متفاوتی داشته باشد که شدت آن‌ها به محل و شدت انسداد بستگی دارد. این علائم عبارتند از:
- درد شکمی: معمولاً به صورت کرامپ‌های دوره‌ای.
- نفخ شکم: به دلیل تجمع گازها.
- تهوع و استفراغ: به ویژه اگر انسداد در روده باریک باشد.
- یبوست یا عدم دفع گاز.
- اسهال: در برخی موارد انسداد ناقص.
- کاهش اشتها و خستگی عمومی.
علل انسداد روده
علل انسداد روده به دو دسته مکانیکی و عملکردی تقسیم می‌شوند:
- علل مکانیکی:
چسبندگی‌های داخل شکم (Adhesions): ناشی از جراحی‌های قبلی.
فتق (Hernia): بیرون‌زدگی بخشی از روده.
تومورها: سرطانی یا خوش‌خیم.
ولولوس (Volvulus): پیچ‌خوردگی روده.
انواژیناسیون (Intussusception): ورود بخشی از روده به داخل بخش دیگر.
سنگ‌های صفراوی بزرگ یا جسم خارجی.
- علل عملکردی:
فلج روده پس از جراحی.
عفونت‌های شکمی (مانند پریتونیت).
عدم تعادل الکترولیتی (مانند کمبود پتاسیم).
مصرف داروهایی مانند مخدرها یا داروهای بیهوشی.
عوارض انسداد روده
در صورت عدم درمان، انسداد روده می‌تواند منجر به:
- نکروز روده (مرگ بافت روده).
- سوراخ شدن روده و انتشار عفونت در حفره شکم (پریتونیت).
- شوک سپتیک (عفونت شدید و خطرناک).
- سوءتغذیه و کم‌آبی بدن.
تشخیص انسداد روده
برای تشخیص انسداد روده، پزشک معمولاً از روش‌های زیر استفاده می‌کند:
- معاینه بالینی:
بررسی شکم برای تشخیص تورم، صداهای غیرطبیعی و درد.
- آزمایش‌های تصویربرداری:
رادیوگرافی شکم (X-ray): برای شناسایی گاز یا مایعات محبوس در روده.
سی‌تی اسکن (CT Scan): دقیق‌ترین روش برای تشخیص محل و علت انسداد.
اولتراسونوگرافی: به ویژه در کودکان.
- آزمایش‌های خونی:
بررسی علائم عفونت، کم‌آبی یا اختلالات الکترولیتی.
روش‌های درمان انسداد روده
درمان انسداد روده به شدت و علت آن بستگی دارد و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
درمان‌های حمایتی:
تزریق مایعات و الکترولیت‌ها: برای رفع کم‌آبی.
لوله‌گذاری بینی-معده‌ای (Nasogastric Tube): برای تخلیه محتویات معده و کاهش فشار شکمی.
استراحت روده: با پرهیز از مصرف غذا و نوشیدنی تا بازگشت عملکرد روده.
درمان‌های غیرجراحی:
کولونوسکوپی: برای رفع پیچ‌خوردگی یا انسداد در روده بزرگ.
تنقیه: در موارد خاص انسدادهای پایین‌تر.
جراحی:
برای برداشتن بخش آسیب‌دیده روده یا رفع عامل مکانیکی (مانند تومور، فتق یا چسبندگی).
در موارد پیچیده، ممکن است کولستومی (ایجاد دهانه‌ای برای دفع مواد از شکم) انجام شود.
پیشگیری از انسداد روده
برخی از اقدامات پیشگیرانه عبارتند از:
- پرهیز از مصرف غذاهای سخت‌هضم در صورت سابقه انسداد.
- درمان سریع فتق یا سایر اختلالات گوارشی.
- رعایت رژیم غذایی متعادل و مصرف فیبر کافی.
نتیجه‌گیری
انسداد روده یک وضعیت اورژانسی است که نیازمند تشخیص و درمان سریع است. آگاهی از علائم اولیه و مراجعه به موقع به پزشک می‌تواند از عوارض جدی این بیماری جلوگیری کند. درمان مناسب، چه حمایتی و چه جراحی، می‌تواند به بازگشت بیمار به زندگی عادی کمک کند.
ارائه خدمات تخصصی درمانی و پزشکی در منزل
محیط سرشار از استرس بیمارستان گاها باعث می‌شود تا افراد ترجیح دهند تا در محیط آرامشبخش منزل خود درمان شوند. در این خصوص مجموعه آسان درمان اقدام به اعزام پزشکان متخصص جهت معاینه ،پرستاران مجرب و حتی ماما جهت انجام امور زایمان در منزل می‌نماید.
شما می‌توانید از طریق اپلیکیشن آد (آسان درمان) نسبت به رزرو خدمات پرستاری در منزل اقدام کنید.این خدمات توسط پرستاران و پزشکان مورد اعتماد و با رعایت کلیه پروتکل‌های بهداشتی، در منزل یا محل کار شما انجام می‌شود.
زمان رسیدن درمانگر در مواقع نیاز به دریافت خدمات پرستاری در منزل بسیار مهم و حائز اهمیت است. خدمات درمانی در منزل آسان درمان بر پایه نزدیک ترین پرستار به محل مورد نظر بیمار ،طراحی شده است ؛ بنابراین از طریق اپلیکیشن آد با فعال کردن مکان یاب تلفن همراه خود می توانید ، نزدیکترین درمانگر را به منزل خود بیاورید.
