بیماری سیلیاک و حساسیت به گلوتن دو اختلال گوارشی مرتبط با واکنش به پروتئین گلوتن هستند که در صورت عدم مدیریت، می‌توانند مشکلات متعددی برای سلامت فرد ایجاد کنند. گلوتن یک پروتئین طبیعی است که در غلاتی مانند گندم، جو و چاودار وجود دارد. این مقاله از تیم تحریریه آسان درمان به بررسی علل، علائم، تفاوت‌ها و روش‌های درمان این دو اختلال می‌پردازد.
بیماری سیلیاک چیست؟
بیماری سیلیاک یک اختلال خودایمنی است که در آن بدن به گلوتن واکنش نشان می‌دهد و سیستم ایمنی به اشتباه به بافت‌های روده کوچک حمله می‌کند. این حمله باعث آسیب به پرزهای روده کوچک شده و فرآیند جذب مواد مغذی را مختل می‌کند. این آسیب می‌تواند منجر به سوءتغذیه و مشکلات دیگری شود که نیاز به درمان و کنترل دقیق دارند.
علائم بیماری سیلیاک
علائم بیماری سیلیاک متفاوت هستند و شدت آن‌ها می‌تواند از فردی به فرد دیگر متغیر باشد. برخی از علائم رایج این بیماری عبارتند از:
- مشکلات گوارشی: مانند اسهال، یبوست، نفخ و درد شکم
- کاهش وزن غیرعادی: به دلیل سوء جذب مواد مغذی
- خستگی و ضعف مزمن
- کم‌خونی: که ناشی از کمبود آهن است
- مشکلات پوستی: درماتیت هرپتی‌فرمیس که یک ضایعه پوستی خارش‌دار و قرمز است
- مشکلات استخوانی و مفصلی: مانند پوکی استخوان و درد مفاصل
- عوارض عصبی: افسردگی، اضطراب و مشکلات تمرکز
حساسیت به گلوتن چیست؟
حساسیت به گلوتن غیر سیلیاکی حالتی است که فرد پس از مصرف گلوتن علائمی مشابه سیلیاک را تجربه می‌کند اما در اینجا بر خلاف سیلیاک، واکنش خودایمنی و آسیب به بافت‌های روده کوچک رخ نمی‌دهد. این نوع حساسیت می‌تواند علائم گوارشی و عصبی ایجاد کند اما بدون تخریب روده است. همچنین این حساسیت ممکن است گذرا باشد و افراد پس از مدتی علائم کمتری داشته باشند.
تفاوت سیلیاک و حساسیت به گلوتن
تفاوت‌های کلیدی بین این دو عبارتند از:
سیلیاک: یک بیماری خودایمنی است و مصرف گلوتن به پرزهای روده آسیب می‌زند و باعث التهاب و کاهش جذب مواد مغذی می‌شود.
حساسیت به گلوتن: فاقد واکنش خودایمنی است و آسیب مستقیمی به روده وارد نمی‌کند؛ با این حال، می‌تواند علائمی مشابه ایجاد کند.
افراد مبتلا به سیلیاک نیاز به اجتناب مادام‌العمر از گلوتن دارند، اما حساسیت به گلوتن ممکن است با گذشت زمان و کاهش علائم متفاوت باشد.
روش‌های تشخیص سیلیاک و حساسیت به گلوتن
تشخیص بیماری سیلیاک معمولاً از طریق ترکیبی از آزمایش‌های خون و بیوپسی روده انجام می‌شود. آزمایش خون می‌تواند وجود آنتی‌بادی‌های خاصی را که در اثر بیماری تولید می‌شوند، نشان دهد. اگر آزمایش خون مشکوک باشد، پزشک ممکن است بیوپسی روده را برای تأیید تشخیص انجام دهد.
در مورد حساسیت به گلوتن، پس از رد کردن بیماری سیلیاک و آلرژی به گندم، با رژیم غذایی بدون گلوتن و بررسی علائم تشخیص داده می‌شود.
رژیم غذایی بدون گلوتن
رژیم غذایی بدون گلوتن تنها راه درمان قطعی برای افراد مبتلا به سیلیاک است. در این رژیم، افراد باید از مصرف هرگونه غذایی که حاوی گندم، جو، چاودار و مشتقات آن‌هاست، پرهیز کنند. برخی منابع غذایی جایگزین بدون گلوتن عبارتند از:
غلات بدون گلوتن: برنج، ذرت، کینوآ، و گندم سیاه
پروتئین‌های طبیعی: مانند گوشت، ماهی، مرغ و تخم‌مرغ
میوه‌ها و سبزیجات تازه: که فاقد گلوتن هستند
لبنیات طبیعی: شیر، ماست و پنیر
مدیریت زندگی با سیلیاک و حساسیت به گلوتن
زندگی با بیماری سیلیاک یا حساسیت به گلوتن ممکن است دشوار باشد اما با مدیریت صحیح و پیروی از رژیم غذایی مناسب، می‌توان علائم را به حداقل رساند و از بروز عوارض جلوگیری کرد. برخی از نکات مهم برای این بیماران عبارتند از:
آگاهی از برچسب‌گذاری مواد غذایی: برای اطمینان از عدم وجود گلوتن در محصولات
آشپزی در منزل: استفاده از مواد اولیه تازه و مطمئن
استفاده از غذاهای تازه و طبیعی: که معمولاً فاقد گلوتن هستند
مشاوره با متخصص تغذیه: برای برنامه‌ریزی یک رژیم غذایی متعادل
عوارض عدم درمان سیلیاک
اگر سیلیاک درمان نشود، می‌تواند عوارض جدی ایجاد کند، از جمله:
سوءتغذیه: به دلیل اختلال در جذب مواد مغذی
پوکی استخوان: به دلیل کمبود کلسیم و ویتامین D
مشکلات عصبی: مانند افسردگی و اضطراب شدید
بیماری‌های خودایمنی دیگر: مانند دیابت نوع یک و تیروئیدیت خودایمنی
افزایش خطر سرطان‌های گوارشی: از جمله لنفوم و آدنوکارسینومای روده
نتیجه‌گیری
بیماری سیلیاک و حساسیت به گلوتن هر دو اختلالاتی هستند که نیازمند تشخیص و مدیریت مناسب‌اند. با رعایت رژیم غذایی بدون گلوتن و داشتن آگاهی کافی، می‌توان زندگی سالمی داشت و از عوارض جدی این بیماری‌ها جلوگیری کرد. توجه به تشخیص زودهنگام و رعایت رژیم غذایی برای کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا بسیار مهم است.
به صبحانه بیشتر ازناهار و به ناهار بیشتر از شام اهمیت دهید. این مطلب اگرچه برای بسیاری از خوانندگان تکراری می باشد ولی نیاز به یادآوری دارد. بسیاری از
ادامه خواندن
مسیر دیگر این تحقیقات که به طور وسیعی مورد توجه قرار گرفته است استفاده ار غدد پستانی گاو می باشد کهبروی ان مهندسی ژنتیک انجام گرغته و قابلیت تولید شیر
ادامه خواندن
اقدامات بعد از کشیدن دندان درکل به دو دسته تقسیم می‌شوند. دستۀ اول اقداماتی هستند که سعی می‌شود در آن درد، خون‌ریزی یا هرگونه عوارض کشی
ادامه خواندن
پلاکت ها گروهی از سلول های خونی هستند که نقش مهمی در انعقاد خون دارند.تعداد زیادی پلاکت در خون وجود دارد اما عوامل مختلفی تعیین میکنند که پلاکت خون با
ادامه خواندن
در درون عضله قلب چهار فضای خالی تعبیه شده است. دو اتاقک به هم متصل در سمت راست و دو اتاقک به هم پیوسته در سوی چپ. اتاقک‌های بالایی را دهلیز و پای
ادامه خواندن
انجام فیزیوتراپی در منزل فواید زیادی دارد. برخی از فواید فیزیوتراپی در خانه عبارتند از: اولین فایده آن این است که دریافت درمان برای بیمار به آسا
ادامه خواندن